Περίληψη

Την φετινή χρονιά οι μαθητές της ομάδας ρομποτικής εμπνεύστηκαν από την τέχνη της μουσικής για ένα πρωτότυπο πρότζεκτ που συνδέει αυτούς τους δύο διαφορετικούς κόσμους. Χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικά σετ της LEGO, δημιούργησαν και προγραμμάτισαν μουσικά όργανα που λειτουργούν με ρομποτική τεχνολογία. Αυτό το ενδιαφέρον εγχείρημα είχε ως στόχο την εκμάθηση και την κατανόηση της μουσικής μέσω της δημιουργίας και του πειραματισμού πάνω σε ρομποτικά συστήματα. Η δημιουργική διαδικασία αυτή ενθάρρυνε τη φαντασία, τη συνεργασία και την ανακάλυψη, ενώ παράλληλα παρείχε μια μοναδική ευκαιρία για τους μαθητές να ενώσουν τον κόσμο της τεχνολογίας με τη μαγεία της μουσικής. Μέσα από αυτήν την εμπειρία, οι μαθητές ανέπτυξαν δεξιότητες στον προγραμματισμό, τη μουσική και την τεχνολογία, ενώ ενίσχυσαν την κατανόησή τους για τον τρόπο λειτουργίας των ρομποτικών συστημάτων και τη σημασία της μουσικής στην ανθρώπινη δημιουργία και έκφραση.

Λέξεις κλειδιά: μουσική, ρομποτική, προγραμματισμός.

Κατεβάστε πατώντας εδώ την παρουσίαση των παιδιων σε Powerpoint.

1. Εισαγωγή

Για το φετινό Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής η ομάδα ρομποτικής της Ε’ Δημοτικού αποφάσισε να ενασχοληθεί με τη σύνθεση δύο σημαντικών πτυχών της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας: τη μουσική και τη ρομποτική, εστιάζοντας στη δημιουργική χρήση του εκπαιδευτικού σετ LEGO SPIKE PRIMΕ. Oι μαθητές κατάφεραν να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε πραγματικότητα κατασκευάζοντας ρομποτικά μουσικά όργανα που τους έδωσαν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τον κόσμο της μουσικής μέσα από μια νέα, παιχνιδιάρικη και καινοτόμα προοπτική. Μέσα από αυτήν την εισήγηση, θα εξετάσουμε τη σημασία της μουσικής στην εκπαίδευση, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και η λύση που προσφέρει ο συνδυασμός της μουσικής με τη ρομποτική χρησιμοποιώντας τα σετ της LEGO.

2. Η Μουσική

Η μουσική αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και εκφραστικά μέσα που διαθέτει ο άνθρωπος. Από τις αρχές της ανθρώπινης ιστορίας, η μουσική έχει συνδεθεί στενά με τις κοινωνικές, πολιτισμικές και πνευματικές διαδικασίες της ανθρώπινης ύπαρξης. Από την αρχαία Ελλάδα μέχρι τη σύγχρονη εποχή, η μουσική έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο έκφρασης συναισθημάτων, ως μέσο επικοινωνίας και ως μέσο εκφραστικότητας. Για τα παιδιά, η μουσική αποτελεί έναν σημαντικό τρόπο έκφρασης και αυτοέκφρασης, ενώ μέσα από αυτήν μπορούν να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους και να εκφράσουν την προσωπικότητά τους.

Η εκμάθηση της μουσικής δεν περιορίζεται μόνο στην εκμάθηση νότων και οργάνων, αλλά ενισχύει επίσης τις γνωστικές και αισθητηριακές δεξιότητες των παιδιών. Με την ενσωμάτωση της μουσικής στην εκπαιδευτική διαδικασία, τα παιδιά ανακαλύπτουν τα οφέλη της συμμετοχής σε μουσικές δραστηριότητες, όπως η ανάπτυξη της ακουστικής αντίληψης, η βελτίωση της μνήμης και η ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω της συνεργασίας σε ομαδικές μουσικές δραστηριότητες.

3. Το Πρόβλημα

Παρά τη σημασία και την αξία της μουσικής στην εκπαίδευση των παιδιών, πολλές φορές αντιμετωπίζονται διάφορα προβλήματα και προκλήσεις στη διαδικασία αυτή. Σε πολλές περιπτώσεις, τα σχολεία δεν διαθέτουν τα απαραίτητα εργαλεία για να παρέχουν ολοκληρωμένη και ποιοτική μουσική εκπαίδευση ενώ η έλλειψη εξειδικευμένων δασκάλων μουσικής και η περιορισμένη πρόσβαση σε μουσικά όργανα μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην ανάπτυξη των μουσικών δεξιοτήτων των παιδιών.

Επιπλέον, πολλοί μαθητές αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κατανόηση και την απομνημόνευση μουσικών σημειώσεων και δομών. Ορισμένοι μαθητές μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εκμάθηση και την εφαρμογή της θεωρίας της μουσικής, ενώ άλλοι ενδέχεται να μην έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν ενεργά με μουσικά όργανα λόγω οικονομικών περιορισμών ή έλλειψης πρόσβασης. Ένα απο τα πιο κοινά όμως προβλήματα είναι πως η μουσική εκπαίδευση συχνά διδάσκεται με παραδοσιακούς τρόπους, που ενδέχεται να μην είναι αρκετά ενδιαφέροντες ή διασκεδαστικοί για τα παιδιά. Η απουσία διαδραστικών δραστηριοτήτων και καινοτόμων μεθόδων εκμάθησης μπορεί να καταστήσει το μάθημα της μουσικής μία μονότονη και αδιάφορη διαδικασία για τους μαθητές. Συνεπώς, το πρόβλημα είναι πολύπλοκο και απαιτεί δημιουργικές και καινοτόμες λύσεις που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των παιδιών σε μουσικές δραστηριότητες και θα ενισχύσουν την κατανόηση και την αγάπη τους για τη μουσική.

4. Η Λύση

Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των προβλημάτων που παρουσιάζονται στη μουσική εκπαίδευση, η χρήση τεχνολογίας και συγκεκριμένα του εκπαιδευτικού σετ LEGO SPIKE PRIME αποτελεί μια καινοτόμα και αποτελεσματική λύση. Χρησιμοποιώντας το σετ αυτό, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τη σύνδεση μεταξύ της μουσικής και της τεχνολογίας μέσω της ρομποτικής. Το σετ περιλαμβάνει αισθητήρες, κινητήρες και επιτρέπει στα παιδιά να κατασκευάσουν και να προγραμματίσουν ρομποτικά μουσικά όργανα όπως τύμπανα, κιθάρες και πιάνα. Από τη δημιουργία και τον προγραμματισμό των ρομποτικών μουσικών οργάνων, τα παιδιά εμπλέκονται σε μια διασκεδαστική και διαδραστική διαδικασία μάθησης. Μάθαινουν να κατανοούν τις βασικές αρχές της μουσικής όπως το ρυθμό, τις νότες και τις μουσικές δομές, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους στον προγραμματισμό και την τεχνολογία.

Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα της λύσης αυτής είναι η διασύνδεση της μουσικής εκπαίδευσης με τον τομέα της τεχνολογίας, δημιουργώντας ένα περιβάλλον μάθησης που είναι ελκυστικό και σύγχρονο για τα παιδιά. Τα παιδιά αναπτύσσουν δεξιότητες που τους επιτρέπουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής με αυτοπεποίθηση και δημιουργικότητα. Επιπλέον, η εκπαίδευση μέσω των σετ της LEGO Education προωθεί την ανάπτυξη συνεργατικών δεξιοτήτων καθώς τα παιδιά λειτουργούν σε ομάδες για τη δημιουργία και τον προγραμματισμό των ρομποτικών μουσικών οργάνων. Μέσα από αυτό μαθαίνουν να επικοινωνούν, να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν ιδέες, ενισχύοντας την κοινωνική τους διάσταση και την ικανότητά τους να εργάζονται σε ομαδικό περιβάλλον.

5. Ο Εξοπλισμός

Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιήθηκε για το πρόγραμμα είναι το εκπαιδευτικό σετ LEGO SPIKE PRIME. Το συγκεκριμένο σετ προσφέρει ένα πλήρες πακέτο εργαλείων και υλικών που επιτρέπει στους μαθητές να εξερευνήσουν τη ρομποτική και τη μουσική μέσα από μια ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική διαδικασία μάθησης.

Το σετ LEGO SPIKE PRIME περιλαμβάνει έναν ειδικά σχεδιασμένο ελεγκτή (hub) που λειτουργεί ως ο "εγκέφαλος" του ρομπότ. Ο ελεγκτής αυτός είναι εφοδιασμένος με αισθητήρες και θύρες σύνδεσης, επιτρέποντας στους μαθητές να επικοινωνήσουν με τα ρομποτικά συστήματα που δημιουργούν. Επιπλέον, το σετ περιλαμβάνει κινητήρες και λοιπά μηχανικά εξαρτήματα που επιτρέπουν την κατασκευή διαφόρων μηχανικών δομών και ρομποτικών μηχανισμών.

Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα του εξοπλισμού αυτού είναι η εύκολη χρήση και η φιλική προς το χρήστη διεπαφή. Οι μαθητές μπορούν εύκολα να συνδέσουν τα διάφορα εξαρτήματα, να προγραμματίσουν το ρομπότ τους και να αλληλεπιδράσουν με αυτό χρησιμοποιώντας ένα ειδικό λογισμικό προγραμματισμού.

Επιπλέον, ο εξοπλισμός παρέχει τη δυνατότητα επέκτασης και προσαρμογής στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του προγράμματος. Οι μαθητές μπορούν να πειραματιστούν με διαφορετικές δομές και λειτουργίες του ρομπότ, να προσθέσουν νέα εξαρτήματα και να προσαρμόσουν το πρόγραμμα σύμφωνα με τις δικές τους δημιουργικές ιδέες και επιδιώξεις.

6. Οι Κατασκευές

Με τη χρήση του σετ LEGO SPIKE PRIME, οι μαθητές κατασκεύασαν ρομποτικά μουσικά όργανα όπως τύμπανα, κιθάρες και πιάνα. Αναπτύσσοντας τις δεξιότητές τους στον προγραμματισμό και τη ρομποτική, είχαν τη δυνατότητα να ελέγξουν και να προσαρμόσουν τα όργανα σύμφωνα με τις ανάγκες της μουσικής ερευνάς τους.

Figure SEQ Figure \* ARABIC 3 - εικόνες από τις ρομποτικές κατασκευές των υπόλοιπων μουσικών οργάνων

7. Τα Συμπεράσματα

Η σύγχρονη εκπαιδευτική πρακτική αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης. Μέσω της χρήσης του σετ LEGO SPIKE PRIME, οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις με μια καινοτόμα και αποτελεσματική προσέγγιση. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες προγραμματισμού και ρομποτικής, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η κατανόησή τους για τις μουσικές έννοιες και δομές.

Από την δημιουργία και τη προγραμματισμένη εκτέλεση των ρομποτικών μουσικών οργάνων, τα παιδιά ανακαλύπτουν τη χαρά της μάθησης και καλλιεργούν την αυτοπεποίθηση στην αντιμετώπιση νέων προκλήσεων. Τέλος, η εφαρμογή ρομποτικού εξοπλισμού στη μουσική εκπαίδευση αποτελεί ένα βήμα προς τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που είναι ενδιαφέρον, διασκεδαστικό και διαφοροποιημένο, προσφέροντας έτσι μια ολοκληρωμένη και διαδραστική εκπαιδευτική εμπειρία για τα παιδιά.

8. Ευχαριστίες

Ευχαριστούμε πολύ τους καθηγητές μουσικής του σχολείου μας και του Πρότυπου Ωδείου Θεσσαλονίκης που μας αφιέρωσαν ένα κομμάτι από τον χρόνο τους στη δοκιμή και την αξιολόγηση των ρομποτικών μας οργάνων!

Βιβλιογραφία

1. https://diktio-kathigiton.net/blog/simasia-tis-mousikis

2. https://mousiki-sxoli.gr/i-simasia-tis-moysikis-ekpaideysis/